Par Par Lay: The Power of Laughter (Burmese Text)
by Khet Mar / January 24, 2013 / No comments
The Moustache Brothers (Lu Zaw, Par Par Lay, and Lu Maw) refuse to stop performing despite political persecution. Photo: Wikimedia Commons
ပါပါေလး
ျမန္မာ့အႏုပညာေလာကမွာ ကိုယ္တတ္စြမ္းတဲ့အႏုပညာနဲ႔ ကိုယ္ယံုၾကည္ရာကိုေဖာ္ထုတ္မိလို႔ ေထာင္သြင္း အက်ဥ္းခ်ခံခဲ့ရသူေတြထဲမွာ မႏၱေလးကလူရႊင္ေတာ္ဦးပါပါေလးလည္းတေယာက္ အပါအ၀င္ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးပါပါေလးဟာ လူရႊင္ေတာ္မ်ိဳးရိုးကဆင္းသက္ခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ အဘိုးနဲ႔အေဖတို႔ကလူရႊင္ေတာ္ေတြျဖစ္ခဲ့သလို ဦးပါပါေလးနဲ႔ညီ ဦးလူေမာ္၊ ညီတ၀မ္းကြဲဦးလူေဇာ္တို႔ဟာလည္း ႏႈတ္ခမ္းေမႊးညီေနာင္မ်ားဆိုတဲ့အၿငိမ့္အဖြဲ႕တည္ ေထာင္ၿပီး လူရႊင္ေတာ္မ်ားအျဖစ္ အသက္ေမြးၾကပါတယ္။ သူတို႔ညီအကိုေတြရဲ႕အိမ္ေထာင္ဖက္ေတြကလည္း အကပညာရွင္ေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။
- ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အစိုးရကခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့သတင္းစာေတြမွာေဖာ္ျပေလ့မရွိတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြကို ေျပာဆို နားေထာင္ခ်င္ရင္ က်မတို႔တေတြ လဘက္ရည္ဆိုင္ကိုသြားၾကပါတယ္။ လဘက္ရည္ဆိုင္ေတြဟာ သူငယ္ခ်င္း စာေရးဆရာေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးတက္ႀကြလႈပ္ရွားသူေတြ၊ တျခားေသာအႏုပညာရွင္ေတြနဲ႔
ေတြ႔ဆံုစကား၀ိုင္းဖြဲ႕ရတဲ့ ေနရာျဖစ္သလို မိတ္ေဆြသစ္ေတြေတြ႕ရတတ္တဲ့ေနရာလည္းျဖစ္ပါတယ္။ က်မတို႔တေတြဟာ လဘက္ရည္ ဆိုင္ေတြထဲမွာ စာအေၾကာင္းေပအေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္းေတြေျပာၾကပါတယ္။ ဒီစာမ်က္ႏွာကေလးမွာေတာ့ က်မတို႔ေပ်ာ္ေမြ႕ခဲ့ၾကတဲ့ လဘက္ရည္ဆိုင္ကစကား၀ိုင္းေတြ ကိုလြမ္းဆြတ္စြာနဲ႔ အဲဒီတုန္းက ေျပာျဖစ္ၾက တဲ့အေၾကာင္းအရာေတြထဲကတခ်ိဳ႕ကို တင္ျပၾကည့္ဖို႔ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ 
- ခက္မာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက စာေရးဆရာ၊ သတင္းစာဆရာ၊ ကဗ်ာနဲ႔အက္ေဆးေရးသူတဦးျဖစ္ပါတယ္။ “ႏွင္းရိုင္းေၾကြတဲ့ည” အမည္ရွိ လံုးခ်င္း၀တၱဳတအုပ္နဲ႔ ၀တၱဳတိုေပါင္းခ်ဳပ္ ၃အုပ္၊ အက္ေဆးေပါင္းခ်ဳပ္ ၁ အုပ္ ေ၇းသားထုတ္ေ၀ခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ခက္မာရဲ႕၀တၱဳတိုနဲ႔ ကဗ်ာတခ်ိဳ႕ကို အဂၤလိပ္ဘာသာ၊ ဂ်ပန္ဘာသာနဲ႔ စပိန္ ဘာသာျပန္ဆိုျခင္းခံခဲ့ရသလို ေရဒီယိုဇာတ္လမ္းမ်ား၊ ဇာတ္လမ္းတိုရုပ္ရွင္မ်ားအျဖစ္အသံုးျပဳျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။ ခက္မာဟာ ခိုလံႈရာဗိမာန္ “City of Asylum/Pittsburgh” ရဲ႕ ယာယီေနထိုင္ခြင့္ရစာေရးဆရာေဟာင္းတဦးလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ဦးပါပါေလးနဲ႔ ဦးလူေဇာ္တို႔ဟာ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲကာလက အမ်ိဳးသားဒိမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကိုယ္စားလွယ္ ေတြအတြက္ မဲဆြယ္စည္းရံုးေပးခဲ့မႈနဲ႔ ၆ လတာထိမ္းသိမ္းခံခဲ့ရပါတယ္။ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔ တကၠ သိုလ္ရိပ္သာလမ္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အိမ္ၿခံ၀င္းအတြင္းက်င္းပတဲ့ လြတ္လပ္ေရးေန႔ အခမ္းအနားမွာ ျပည္သူလူထုခံစားေနရတဲ့ ဒုကၡသုကၡေတြကိုပ်က္လံုးနဲ႔ေဖာ္ထုတ္မိတဲ့အတြက္ အလုပ္ၾကမ္းနဲ႔ေထာင္ဒါဏ္ ၇ ႏွစ္အျပစ္ေပးခံခဲ့ရၿပီး ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႔နယ္က ရဲဘက္စခန္းတခုကိုပို႔ျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္မွာ ဦးပါပါေလး ေထာင္ကလြတ္လာခဲ့ပါတယ္။
ဦးပါပါေလးတို႔ အက်ဥ္းက်ခံေနရစဥ္မွာ ညီျဖစ္သူဦးလူေမာ္နဲ႔အဖြဲ႕ဟာ တရား၀င္ပြဲကခြင့္ပိတ္ပင္ခံခဲ့ရပါတယ္။ ဦးလူေမာ္တို႔မိသားစုဟာ ကိုယ္တတ္စြမ္းတဲ့ပညာနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားသားေတြကိုအိမ္မွာပဲ အဂၤလိပ္လိုကျပေဖ်ာ္ေျဖရပ္ တည္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီကရတဲ့၀င္ေငြနဲ႔ မိသားစုစား၀တ္ေနေရးကိုေျဖရွင္းခဲ့ရသလို အကိုျဖစ္သူေတြကို ေထာင္ ၀င္စာပံ့ပိုးခဲ့ရပါတယ္။
၁၉၉၅ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ က်မမႏၱေလးေရာက္ခိုက္ ဦးလူေမာ္တို႔ရဲ႕ အဂၤလိပ္လိုတင္ဆက္တဲ့အၿငိမ့္ကိုၾကည့္ခြင့္ရခဲ့ ပါတယ္။ အဲဒီကတည္းက ႏႈတ္ခမ္းေမႊးညီေနာင္မ်ားအဖြဲ႔ကို စိတ္၀င္စားခဲ့တာပါ။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွာက်မတို႔မိသားစု အေမရိကားကိုေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္ၿပီးမၾကာခင္မွာပဲ သူတို႔ညီအကိုကို က်မတယ္လီဖုန္းနဲ႔ဆက္သြယ္စကားေျပာ ခြင့္ မၾကာခနရခဲ့ပါတယ္။ မႏၱေလးမွာေနထိုင္တဲ့က်မရဲ႕ ဆရာသမားမိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းမ်ားရဲ႕ သူငယ္ခ်င္းေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ သူတို႔ညီေနာင္ဟာ က်မဖုန္းဆက္တိုင္း ေႏြးေႏြးေထြးေထြးနဲ႔ က်မသိလိုသမ်ွေျဖေပးခဲ့တာခ်ည္းပါပဲ။
၂၀၁၀ မွာ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရတက္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ တနည္းတဖံုေျပာင္းလဲလာတဲ့ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနနဲ႔ပတ္ သက္လို႔ ဦးပါပါေလးကို သူ႔ပရိတ္သတ္က မၾကာခနေမးခြန္းထုတ္တာခံရေၾကာင္း ဖုန္းေပၚကစကား၀ိုင္းတခုမွာ ဦးပါပါေလးက က်မကိုေျပာပါတယ္။
“ လူေတြကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚေရာက္ေနၿပီ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း သမၼတႀကီးနဲ႔တြဲၿပီး အလုပ္ေတြလုပ္ေနၿပီလို႔ေျပာၾကတယ္။ က်ေနာ္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဒီမိုကေရစီရမရေတာ့ က်ေနာ္မေျပာတတ္ဘူး။ က်ေနာ္ေတာ့ဒီမိုကေရစီမရေသးတာ ေသခ်ာတယ္ဗ်လို႔ေျပာလိုက္တယ္။ ဘာလို႔ လည္းဆိုေတာ့ က်ေနာ္တတ္တဲ့အႏုပညာနဲ႔ က်ေနာ္ယံုၾကည္ရာကိုတင္ျပမိလို႔ အျပစ္ရွိတယ္ဆိုၿပီး က်ေနာ္ ေထာင္က်ခံခဲ့ၿပီးၿပီ။ ၂၀၀၁ ေထာင္ကလြတ္ေတာ့ က်ေနာ့္ကိုတာ၀န္ရွိသူေတြကေခၚၿပီးပြဲမိန္႔ပိတ္ေၾကာင္း ေျပာတယ္။ က်ေနာ္ကိုယ္ပိုင္အၿငိမ့္တင္မက က်ေနာ္ပါရင္ ဘယ္ပြဲမွျပခြင့္မေပးဘူးေလ။ ဒါေၾကာင့္ပါ။”
မ်ိဳးရိုးစဥ္ဆက္ လူရႊင္ေတာ္အလုပ္ကိုျမတ္ျမတ္ႏိုးႏိုးလုပ္ကိုလာတဲ့ လူရႊင္ေတာ္ဦးပါပါေလးအတြက္ တရား၀င္ ပြဲကခြင့္မရတာဟာ ႀကီးမားစြာေသာအေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ပါတယ္။ သူကေတာ့ စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ေပ မယ့္ စိတ္ဓါတ္က်ပံုမရပါဘူး။ သူလုပ္ခ်င္တာလုပ္လို႔မရခ်ိန္မွာ သူလုပ္ႏိုင္တာေတြကိုလုပ္ေနပါတယ္။ သူေန ထိုင္ရာျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္းက ၿမိဳ႔ရြာေက်းလက္ေဒသေတြမွာ လူထုကို လက္ရွိႏိုင္ငံေရးအေျခအေနေတြ ရွင္းလင္းျပၿပီး မေၾကာက္တရားေတြလိုက္ေဟာေနပါသတဲ့။
“ လူထုက ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အာဏာရွင္စံနစ္ေအာက္မွာေနလာရေတာ့ ကိုယ့္အခြင့္အေရးေတြကို ကိုယ္မသိၾက ေတာ့ပဲ ေၾကာက္ပဲေၾကာက္ေနၾကတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အေၾကာက္တရားကင္းကင္းနဲ႔ ကိုယ့္ရပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့အတိုင္း ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ကိုယ္လိုလားတဲ့ေခါင္းေဆာင္ကို ရဲရဲရင့္ရင့္ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ႏိုင္ေအာင္ မေၾကာက္ တရားေတြလိုက္ေဟာခဲ့တာပါ” လို႔ ဦးပါပါေလးကေျပာပါတယ္။
လူရႊင္ေတာ္ဘ၀ကို သူဘယ္ေလာက္ျမတ္ႏိုးသလဲဆိုတာကိုလည္း သူေျပာတဲ့စကားထဲကခံစားၾကည့္နိုင္ပါ တယ္။
“ အကယ္၍ က်ေနာ္ေသသြားၿပီး ေနာက္ဘ၀လူျပန္ျဖစ္ခြင့္ရဦးမယ္ဆိုရင္ေတာင္ က်ေနာ္လူရႊင္ေတာ္ပဲျဖစ္ခ်င္ ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ လူရႊင္ေတာ္ဆိုတာ လူေတြကိုေပ်ာ္ရႊင္ေအာင္လုပ္ေပးႏိုင္တဲ့အလုပ္ပါ။ လူထုေပ်ာ္ေနတာေတြ႕ရင္ လူရႊင္ေတာ္ေတြလည္းေပ်ာ္ရပါတယ္။ လူထုသိသင့္တာေတြကိုပညာေပးႏိုင္သလို လူထုခံစားေနရတာေတြကို သက္ဆိုင္သူေတြသိေအာင္ ေဖာ္ထုတ္ေပးႏိုင္တဲ့အလုပ္မို႔ပါ။”
က်မကေတာ့ သူ႔ရဲ႕ေနာက္ဘ၀နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ဆႏၵကို သိပ္အားမေပးခ်င္ပါဘူး။ ဘယ္သူမွအတတ္မေျပာႏိုင္တဲ့ ေနာက္ဘ၀အတြက္ ေမ်ွာ္လင့္ဆုေတာင္းေနၾကမယ့္အစား လက္ရွိဘ၀မွာကိုယ္ျမတ္ႏိုးတဲ့အလုပ္လည္းျဖစ္ လူေတြကိုေပ်ာ္ရႊင္ေစတဲ့အလုပ္လည္းျဖစ္တဲ့ လူရႊင္ေတာ္အလုပ္ကို ဦးပါပါေလးတေယာက္ လြတ္လြတ္လပ္ လပ္ျပန္လုပ္ခြင့္ရႏိုင္မယ့္နည္းလမ္းရွိရင္သာ ပူးေပါင္းပါ၀င္ခ်င္ပါတယ္။
