San San Nweh: An Old Friend and A Prolific Writer (Burmese Text)
by Khet Mar / October 4, 2012 / No comments
စမ္းစမ္းႏြဲ႕ (သာယာ၀တီ) : အခ်ိန္ကိုေစာင့္ေနရတဲ့စာေရးဆရာ
San San Newh. Photo provided by the author.
၁၉၈၀ေႏွာင္းပိုင္းနဲ႔ ၁၉၉၀ခုႏွစ္ေတြအတြင္း ျမန္မာနိုင္ငံတ၀ွမ္းလံုးကစာေရးဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာ၊ ပန္းခ်ီဆရာနဲ႔
ပညာရွင္တခ်ိဳ႔ႏွစ္စဥ္ဆံုေတြ႕ျဖစ္ၾကတဲ့လူမႈေရးပြဲတခုရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီပြဲကေတာ့ မႏၱေလးၿမိဳ႔႕ ေတာင္သမန္အင္း ေစာင္းကဆရာေတာ္ကိုပညာရဲ႕ေက်ာင္းမွာ ႏွစ္စဥ္ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၉ ရက္ေန႔တိုင္း က်င္းပတဲ့ျမန္မာစာေရးဆရာ မႀကီး လူထုေဒၚအမာရဲ႕ေမြးေန႔ပြဲျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္ဒီေန႔ဒီရက္မွာ ဒီပြဲက်င္းပမယ္မွန္းသိေနသလို ျမန္မာႏိုင္ငံ တ၀ွမ္းကစာေပအႏုပညာသမားေတြအစံုအလင္နဲ႔ ဆံုဆည္းႏိုင္မယ္မွန္းသိၾကတဲ့အတြက္ စာေပအႏုပညာသမား အားလံုးလိုလိုဟာ အဲဒီပြဲကိုတက္ေရာက္ဖို႔ေစာင့္ဆိုင္းရင္ခုန္ၾကေလ့ရွိပါတယ္။
- ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အစိုးရကခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့သတင္းစာေတြမွာေဖာ္ျပေလ့မရွိတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြကို ေျပာဆို နားေထာင္ခ်င္ရင္ က်မတို႔တေတြ လဘက္ရည္ဆိုင္ကိုသြားၾကပါတယ္။ လဘက္ရည္ဆိုင္ေတြဟာ သူငယ္ခ်င္း စာေရးဆရာေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးတက္ႀကြလႈပ္ရွားသူေတြ၊ တျခားေသာအႏုပညာရွင္ေတြနဲ႔
ေတြ႔ဆံုစကား၀ိုင္းဖြဲ႕ရတဲ့ ေနရာျဖစ္သလို မိတ္ေဆြသစ္ေတြေတြ႕ရတတ္တဲ့ေနရာလည္းျဖစ္ပါတယ္။ က်မတို႔တေတြဟာ လဘက္ရည္ ဆိုင္ေတြထဲမွာ စာအေၾကာင္းေပအေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္းေတြေျပာၾကပါတယ္။ ဒီစာမ်က္ႏွာကေလးမွာေတာ့ က်မတို႔ေပ်ာ္ေမြ႕ခဲ့ၾကတဲ့ လဘက္ရည္ဆိုင္ကစကား၀ိုင္းေတြ ကိုလြမ္းဆြတ္စြာနဲ႔ အဲဒီတုန္းက ေျပာျဖစ္ၾက တဲ့အေၾကာင္းအရာေတြထဲကတခ်ိဳ႕ကို တင္ျပၾကည့္ဖို႔ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ 
- ခက္မာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက စာေရးဆရာ၊ သတင္းစာဆရာ၊ ကဗ်ာနဲ႔အက္ေဆးေရးသူတဦးျဖစ္ပါတယ္။ “ႏွင္းရိုင္းေၾကြတဲ့ည” အမည္ရွိ လံုးခ်င္း၀တၱဳတအုပ္နဲ႔ ၀တၱဳတိုေပါင္းခ်ဳပ္ ၃အုပ္၊ အက္ေဆးေပါင္းခ်ဳပ္ ၁ အုပ္ ေ၇းသားထုတ္ေ၀ခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ခက္မာရဲ႕၀တၱဳတိုနဲ႔ ကဗ်ာတခ်ိဳ႕ကို အဂၤလိပ္ဘာသာ၊ ဂ်ပန္ဘာသာနဲ႔ စပိန္ ဘာသာျပန္ဆိုျခင္းခံခဲ့ရသလို ေရဒီယိုဇာတ္လမ္းမ်ား၊ ဇာတ္လမ္းတိုရုပ္ရွင္မ်ားအျဖစ္အသံုးျပဳျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။ ခက္မာဟာ ခိုလံႈရာဗိမာန္ “City of Asylum/Pittsburgh” ရဲ႕ ယာယီေနထိုင္ခြင့္ရစာေရးဆရာေဟာင္းတဦးလည္းျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၉၃ ႏို၀င္ဘာလလည္ေလာက္မွာ က်မတို႔စာေရးဆရာမတသိုက္ရန္ကုန္ၿမိဳ႔လည္မွာရွိတဲ့မဂၢဇင္းတိုက္တခ်ိဳ႕ကို အုပ္စုလိုက္ခ်ီတက္သြားၾကပါတယ္။ ေဒၚအမာရဲ႕ေမြးေန႔ပြဲကိုသြားဖို႔ စုေ၀းတိုင္ပင္ၿပီး ခရီးစရိတ္ရန္ပံုေငြရွာေန ၾကတာပါ။ က်မတို႔အုပ္စုကိုဦးေဆာင္သူကေတာ့ ေဒၚစမ္းစမ္းႏြဲ႕(သာယာ၀တီ)ျဖစ္ပါတယ္။ အယ္ဒီတာေတြနဲ႔ ေတြ႕၊ က်မတို႔ရဲ႕အစီအစဥ္ကိုေျပာျပၿပီး ခရီးစရိတ္အပါအ၀င္ကုန္က်စရိတ္အားလံုးအတြက္ တတ္ႏိုင္သ၍ထည့္ ၀င္ၾကဖို႔အလႈခံၾကပါတယ္။ အယ္ဒီတာေတြကလည္း က်မတို႔စာေရးဆရာမတသိုက္တက္ႀကြေပ်ာ္ရႊင္ေနတာကို ၾကည့္ၿပီး သူတို႔ပါစိတ္လႈပ္ရွားလာသလို လိုလိုလားလားအလႈေငြထည့္ၾကပါတယ္။
၁၉၉၃ ခုႏွစ္ နို၀င္ဘာ၂၇ရက္ေန႔မွာေတာ့ က်မတို႔တေတြအထုတ္အပိုးကိုယ္စီနဲ႔ ရန္ကုန္ဘူတာႀကီးမွာဆံုဆည္း ၾကပါေတာ့တယ္။ ရထားထြက္ဖို႔အခ်ိန္နီးလာသလိုလူေတြလည္းစံုလာပါၿပီ။ ရထားထြက္ဖို႔ နာရီ၀က္ေလာက္ အလိုမွာေတာ့ က်မတို႔ရဲ႕သူငယ္ခ်င္းတေယာက္ သတင္းဆိုးတခုနဲ႔ဘူတာကိုေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။
“ အန္တီစမ္းစမ္းႏြဲ႕ကို ဒီမနက္ကတည္းက ေထာက္လွမ္းေရးကလာေခၚသြားတယ္။ ထံုးစံအတိုင္းဘယ္ႏွစ္ရက္ ထိမ္းသိမ္းထားမွာလဲ၊ တရားစြဲၿပီးေထာင္ခ်မွာလားမသိရဘူး” တဲ့။
က်မတို႔ရဲ႕ေပ်ာ္ရႊင္တက္ၾကြမႈေတြၾကက္ေပ်ာက္ငွက္ေပ်ာက္ ေပ်ာက္ကုန္ပါေတာ့တယ္။အန္တီစမ္းစမ္းႏြဲ႕အတြက္ ၀မ္းနည္းစိတ္မေကာင္းျဖစ္ရၿပီး သတင္းဆိုးနဲ႔စခဲ့တဲ့ခရီးစဥ္အတြက္ ေမ်ွာ္လင့္ခဲ့သလိုေပ်ာ္ရႊင္ရေတာ့မွာမဟုတ္ ဘူးဆိုၿပီး စိတ္ထင့္ေလးခဲ့ပါတယ္။
စက္တင္ဘာလလယ္မွာ အန္တီစမ္းဆီက်မဖုန္းဆက္ေတာ့ ေရွးေဟာင္းေႏွာင္းျဖစ္ေတြေျပာရင္းနဲ႔ အန္တီစမ္း မလိုက္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ မႏၱေလးခရီးစဥ္အေၾကာင္းေရာက္သြားပါတယ္။
“ အန္တီကလည္း အဲဒီပြဲကိုေတာ္ေတာ္အားခဲထားတာသမီးရဲ႕။ အဲဒီမနက္ကေထာက္လွမ္းေရးေတြကလာေခၚ ေတာ့ စိတ္ဓါတ္ကိုက်သြားတာပဲ။ အဲဒီအေခါက္ဟာ ၉ႀကိမ္ေျမာက္ေထာက္လွမ္းေရးကလာေခၚၿပီး ေမးျမန္းတဲ့ အေခါက္ပဲ” လို႔ ေျပာပါတယ္။ က်မတို႔ဖုန္းဆက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ရယ္ေမာရင္းျပန္ေျပာႏိုင္ၾကေပမယ့္ တကယ္ရင္ ဆိုင္ခဲ့ရခ်ိန္တုန္းကေတာ့ ေဒါသနဲ႔ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ခဲ့ရတာပါ။
* * *
ေဒၚစမ္းစမ္းႏြဲ႕ဟာ အသက္ ၁၅ႏွစ္အရြယ္ကတည္းက ျပည္တြင္းသတင္းစာ ၃ေစာင္ရဲ႕ေဒသခံသတင္းေထာက္ လုပ္လာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဂီတပေဒသာနဲ႔ အိမ္မက္ဖူးမဂၢဇင္းေတြရဲ႕အယ္ဒီတာတာ၀န္ကိုလည္းယူခဲ့ပါေသး တယ္။ ႏိုဘယ္လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဦးေဆာင္တဲ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာလည္း တတ္သိပညာရွင္တဦးအေနနဲ႔ တက္တက္ၾကြၾကြပါ၀င္လုပ္ကိုင္ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၉၄ ခုႏွစ္ေအာက္တိုဘာလမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ဂုဏ္သိကၡာထိခိုက္ေစတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားေရးသား ထုတ္ေ၀မႈနဲ႔ေထာင္ဒါဏ္ ၇ႏွစ္၊ ျပင္သစ္သတင္းေထာက္ေတြကို သတင္းအခ်က္အလက္ေတြေပးမႈ ကုလသမဂၢ ရဲ႕အထူးသတင္းေထာက္ကို ျမန္မာႏို္င္ငံကလူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ခံေနရမႈအေျခအေနေတြတင္ျပမႈ စတာ ေတြအတြက္ ေထာင္ဒါဏ္ ၃ႏွစ္၊ စုစုေပါင္း ေထာင္ ၁၀ႏွစ္ခ်မွတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကအင္းစိန္အက်ဥ္းေထာင္မွာေနရစဥ္အတြင္း စစ္ေၾကာေရးကာလမွာခံစားခဲ့ရတဲ့ဒါဏ္ေတြနဲ႔ ေထာင္ ရဲ႕ညံ့ဖ်င္းတဲ့က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေတြေၾကာင့္ေဒၚစမ္းစမ္းႏြဲ႕ဟာ အသည္းေရာဂါနဲ႔မ်က္စိေ၀ဒနာေတြကို ခံစားခဲ့ရပါတယ္။ ခင္ပြန္းျဖစ္သူက သူမပထမအႀကိမ္ထိမ္းသိမ္းခံရၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာကြယ္လြန္ခဲ့သလို သမီး အႀကီးဆံုးကလည္း သူမလိုပဲေထာင္သြင္းအက်ဥ္းက်ခံခဲ့ရတာေၾကာင့္ မိခင္ျဖစ္သူတဦးသာသူမကိုေစာင့္ေရွာက္ ေတြ႕ဆံုႏိုင္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၇၄ ခုႏွစ္ကစၿပီး ဒီကေန႔အထိလံုးခ်င္း၀တၱဳ ၁၂ အုပ္၊ ၀တၱဳတိုနဲ႔ မဂၢဇင္း၀တၱဳရ်ည္ေပါင္း ၅၀၀ေက်ာ္၊ ကဗ်ာ အပုဒ္ေရ ၁၀၀ ၀န္းက်င္ေရးသားခဲ့ၿပီးျဖစ္တဲ့ ေဒၚစမ္းစမ္းႏြဲ႕ရဲ႕ဂုဏ္သတင္းဟာ ျပည္တြင္းမွာမက ျပည္ပအထိပါ ေရာက္ရွိပါတယ္။ ေဒၚစမ္းစမ္းႏြဲ႕ရဲ႕လူ႔အခြင့္အေရး၊ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ခြင့္ရရွိေရးေဆာင္ရြက္မႈေတြေၾကာင့္ ေထာင္ထဲမွာရွိေန စဥ္ ၁၉၉၉ မွာ နယ္စည္းမျခားသတင္းေထာက္မ်ားအဖြဲ႕ကေပးအပ္တဲ့ဆုကိုရရွိခဲ့သလို ၂၀၀၁ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ျမန္မာသတင္းစာဆရာႀကီးဦး၀င္းတင္နဲ႔ပူးတြဲၿပီး လြတ္လပ္ေရးေရႊကေလာင္ဆုကိုရရွိခဲ့ပါတယ္။
ေလာေလာဆယ္မွာ ေဒၚစမ္းစမ္းႏြဲ႕က ေရးၿပီးသားလံုးခ်င္း၀တၱဳရွည္ႀကီးတပုဒ္ကို ကိုယ့္ဘာသာျပန္တည္းျဖတ္ ေနပါတယ္တဲ့။ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ေလာက္ကစၿပီးဒီကေန႔ကာလအထိသမိုင္းကိုေနာက္ခံေရးထားတဲ့အတြက္ ဇာတ္ ေကာင္တခ်ိဳ႕ဟာသက္ရွိထင္ရွားရွိေနေသးပါတယ္တဲ့။ ျဖစ္ရပ္မွန္ေတြကိုအေျခခံေရးထားတာျဖစ္တဲ့ အတြက္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ဖို႔ သင့္ေတာ္တဲ့အခ်ိန္ကိုေစာင့္ေနပါတယ္လို႔ေျပာပါတယ္။
က်မအသက္ရွင္ျဖတ္သန္းခဲ့ရတဲ့ ၁၉၆၀ ကေနလက္ရွိကာလအထိသမိုင္းေနာက္ခံ၀တၱဳႀကီးကို က်မဖတ္ခ်င္လွ ပါတယ္။ က်မကိုယ္တိုင္လည္းေရးခဲ့ဖူးတဲ့၀တၱဳတခ်ိဳ႕မွာ ထည့္သြင္းခဲ့တဲ့သက္ရွိဇာတ္ေကာင္တခ်ိဳ႕ေၾကာင့္ ပံုႏွိပ္ ဖို႔အခ်ိန္ကိုေစာင့္ခဲ့ရတာမ်ိဳးရွိပါတယ္။ ေဒၚစမ္းစမ္းႏြဲ႔နဲ႔စကားေျပာၿပီးက်မဆက္ေတြးခဲ့မိတာကေတာ့ တျခားႏိုင္ငံ ေတြကစာေရးဆရာေတြေရာ က်မတို႔လို သက္ရွိဇာတ္ေကာင္ေတြကို၀တၱဳထဲထည့္ေရးမိလို႔ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀မယ့္ အခ်ိန္ကိုေစာင့္ရတာမ်ိဳးရွိသလားလို႔ပါ။ က်မတို႔ျမန္မာႏို္င္ငံမွာေတာ့ အဲဒီလိုေစာင့္ေနရတဲ့စာေရးဆရာမ်ိဳးေတြ ခုခ်ိန္ထိရွိေနေသးလို႔ပါပဲ။
