Maung Wuntha: The Fight Inside (Burmese Text)
by Khet Mar / November 15, 2012 / No comments
ေမာင္၀ံသ
Maung Wuntha. Photo provided by the author.
၂၀၁၂ ေအာက္တိုဘာလဆန္းပိုင္းတရက္ဟာ သတင္းဆိုးတခုကိုယူေဆာင္လာေပးၿပီး က်မကိုထိတ္လန္႔၀မ္း နည္းေစခဲ့တယ္။ က်မတို႔ခ်စ္ခင္ေလးစားရတဲ့ သတင္းစာဆရာ၊ စာေရးဆရာႀကိးေမာင္၀ံသတေယာက္ အဆုတ္ ကင္ဆာေရာဂါကိုခံစားေနရၿပိဆိုတဲ့အေၾကာင္း သူကိုယ္တိုင္ေရးသားထားတဲ့ေဆာင္းပါးတပုဒ္ကို ဖတ္လိုက္ရ လို႔ပါပဲ။
အဲဒီေဆာင္းပါးကိုဖတ္ၿပီးၿပီးခ်င္းမွာပဲ ဦး၀ံသရဲ႕ရုပ္ပံုလႊာေတြကို က်မအစီအရီျပန္လည္ျမင္ေယာင္လာပါတယ္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ မွာစာေပေလာကထဲစတင္၀င္ေရာက္လာတဲ့က်မဟာ အရွိန္အ၀ါႀကီးတဲ့ သတင္းစာဆရာ၊ စာေရး ဆရာႀကီးေမာင္၀ံသကို ၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွာမွ စတင္ျမင္ဖူးခဲ့ပါတယ္။ စတင္ျမင္ဖူးခဲ့တဲ့ေနရာကေတာ့ နံမည္ေက်ာ္ အင္းစိန္ေထာင္ထဲက အခန္းတခန္းထဲမွာပါ။ ၁၉၉၁ ဒီဇင္ဘာေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ ေထာင္ဒါဏ္ ၁၀ႏွစ္ က်ခံခဲ့ရတဲ့က်မ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာနဲ႔ျပန္လြတ္ပါတယ္။ အဲဒီေန႔ကလြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာအမိန္႔နဲ႔ျပန္ လႊတ္မယ့္ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို ထံုးစံအတိုင္း ေထာင္ထဲကမထြက္ခင္ ေထာင္ဧည့္ခန္းမွာ တာ၀န္ရွိသူ ေတြက ၾသ၀ါဒစကားေျပာဖို႔စုရံုးေစပါတယ္။ အဲဒီေန႔မွာ လူပံုက်စ္လစ္သလို စိတ္ဓါတ္ပါႀကံ့ခိုင္ပံုရသူတဦးက ေထာင္ဧည့္ခန္းထဲမွာရွိေနသူအားလံုးကို အၿပံဳးနဲ႔ၾကည့္ေနတာသတိထားမိပါတယ္။ အဲဒါ ဦး၀ံသပါ။လြတ္ေျမာက္ ျခင္းဆိုတဲ့ခံစားမႈနဲ႔စတင္ဆံုဆည္းခဲ့ရတဲ့ ဦး၀ံသဟာ က်မအတြက္မေမ့ႏိုင္စရာလူတဦးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
စာေရးဆရာ၊ သတင္းစာဆရာေမာင္၀ံသဟာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ကတည္းက သတင္းစာဆရာအျဖစ္စတင္ အသက္ ေမြးခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၀ ေနာက္ပိုင္းကစၿပီး ျမန္မာ့အလင္း၊ ဟံသာ၀တီ၊ ဗိုလ္တေထာင္သတင္းစာေတြရဲ႕အယ္ဒီ တာအျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု မီရွီဂန္တကၠသိုလ္မွာ သတင္းစာ ပညာသင္တန္းတက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္္။ ၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပံုအၿပီးမွာ အေရးေတာ္ပံုမွာဦးေဆာင္ပါ၀င္ပတ္သက္ ခဲ့တဲ့အတြက္ ဗိုလ္တေထာင္သတင္းစာအယ္ဒီတာအျဖစ္ကေနရပ္ဆိုင္းျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။ ၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပံု အၿပီး လူထုေခါင္းေဆာင္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔အတူ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကို စတင္တည္ေထာင္ ခဲ့တဲ့ ေမာင္၀ံသဟာ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲအရည္အတြက္ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္နဲ႔အႏိုင္ရခဲ့တဲ့ အမ်ိဳး သားဒီမိုကေရစိအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ အႏိုင္ရလႊတ္ေတာ္အမတ္တဦးလည္းျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ ၁၉၈၉ ကေန ၁၉၉၀ အထိအထိမ္းသိမ္းခံခဲ့ရၿပီး ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီးမွာ ထပ္အဖမ္းခံခဲ့ရကာ ေထာင္ဒါဏ္ ၁၀ႏွစ္ခ်မွတ္ျခင္းခံ ခဲ့ရပါတယ္။ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာနဲ႔ျပန္လြတ္လာၿပီး ၁၉၉၆ မွာ ေနာက္တခါဖမ္းဆီးျခင္းခံခဲ့ရျပန္ ပါတယ္။ တတိယအႀကိမ္အဖမ္းခံရၿပီး ၂၀၀၁ခုုႏွစ္မွာျပန္လြတ္ခဲ့ပါတယ္။
- ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အစိုးရကခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့သတင္းစာေတြမွာေဖာ္ျပေလ့မရွိတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြကို ေျပာဆို နားေထာင္ခ်င္ရင္ က်မတို႔တေတြ လဘက္ရည္ဆိုင္ကိုသြားၾကပါတယ္။ လဘက္ရည္ဆိုင္ေတြဟာ သူငယ္ခ်င္း စာေရးဆရာေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးတက္ႀကြလႈပ္ရွားသူေတြ၊ တျခားေသာအႏုပညာရွင္ေတြနဲ႔
ေတြ႔ဆံုစကား၀ိုင္းဖြဲ႕ရတဲ့ ေနရာျဖစ္သလို မိတ္ေဆြသစ္ေတြေတြ႕ရတတ္တဲ့ေနရာလည္းျဖစ္ပါတယ္။ က်မတို႔တေတြဟာ လဘက္ရည္ ဆိုင္ေတြထဲမွာ စာအေၾကာင္းေပအေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္းေတြေျပာၾကပါတယ္။ ဒီစာမ်က္ႏွာကေလးမွာေတာ့ က်မတို႔ေပ်ာ္ေမြ႕ခဲ့ၾကတဲ့ လဘက္ရည္ဆိုင္ကစကား၀ိုင္းေတြ ကိုလြမ္းဆြတ္စြာနဲ႔ အဲဒီတုန္းက ေျပာျဖစ္ၾက တဲ့အေၾကာင္းအရာေတြထဲကတခ်ိဳ႕ကို တင္ျပၾကည့္ဖို႔ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ 
- ခက္မာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက စာေရးဆရာ၊ သတင္းစာဆရာ၊ ကဗ်ာနဲ႔အက္ေဆးေရးသူတဦးျဖစ္ပါတယ္။ “ႏွင္းရိုင္းေၾကြတဲ့ည” အမည္ရွိ လံုးခ်င္း၀တၱဳတအုပ္နဲ႔ ၀တၱဳတိုေပါင္းခ်ဳပ္ ၃အုပ္၊ အက္ေဆးေပါင္းခ်ဳပ္ ၁ အုပ္ ေ၇းသားထုတ္ေ၀ခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ခက္မာရဲ႕၀တၱဳတိုနဲ႔ ကဗ်ာတခ်ိဳ႕ကို အဂၤလိပ္ဘာသာ၊ ဂ်ပန္ဘာသာနဲ႔ စပိန္ ဘာသာျပန္ဆိုျခင္းခံခဲ့ရသလို ေရဒီယိုဇာတ္လမ္းမ်ား၊ ဇာတ္လမ္းတိုရုပ္ရွင္မ်ားအျဖစ္အသံုးျပဳျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။ ခက္မာဟာ ခိုလံႈရာဗိမာန္ “City of Asylum/Pittsburgh” ရဲ႕ ယာယီေနထိုင္ခြင့္ရစာေရးဆရာေဟာင္းတဦးလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ဒုတိယအႀကိမ္ေထာင္ကလြတ္ကတည္းက ဦး၀ံသဟာစာေပေရးသားျခင္းနဲ႔ အေတြးအျမင္၊ လူခၽြန္လူမြန္၊ သတင္းထူး၊ ဘက္စုံ၊ ေတာ္၀င္ဂ်ာနယ္တို႔ကို တည္းျဖတ္ထုတ္ေ၀ျခင္း အလုပ္ေတြကိုတစိုက္မတ္မတ္လုပ္ကိုင္ခဲ့ ပါတယ္။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ အစိုးရသစ္တက္လာထဲက တနည္းတဖံုုေျပာင္းလဲလာတဲ့ျမန္မာ့သတင္းေလာကထဲမွာ စာဖတ္သူေတြကိုမ်က္စိဖြင့္ေပးဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္ေပၚ ေျပာင္းလဲမႈဆိုင္ရာေဆာင္းပါးေတြဆက္တိုက္ေရးခဲ့ ပါတယ္။ ၁၉၈၄ ခုုႏွစ္ကေနဒီေန႔အထိ အေတြးအျမင္မဂၢဇင္းကိုု တည္းျဖတ္ထုုတ္ေ၀ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္မွာ စတင္ထုတ္ေ၀တဲ့ ျပည္သူ႔ေခတ္ဂ်ာနယ္ရဲ႕ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္အျဖစ္လည္းတာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။
ေမာင္၀ံသဟာ NED အဖြဲ႔ရဲ႕ဖိတ္ေခၚခ်က္္နဲ႔ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္မွာ သုေတသနစာတန္းတေစာင္ျပဳစုဖို႔ Reagan-Fascell Democracy Fellow အေနနဲ႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွာ ၃လတာေနထိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္မွာရွိစဥ္ ကာလအတြင္း ျမန္မာတဦးအတြက္ရင္ဆိုင္ရ ခက္တဲ့ အေမရိကန္ေဆာင္းရာသီႀကီး အတြင္းမွာပဲ ဦး၀ံသက သူေနထိုင္ရာ ၀ါရွင္တန္ဒီစီကေန က်မရွိေနရာ ပင္ဆယ္ေဗးနီးယားျပည္နယ္၊ ပစၥဘတ္ ၿမိဳ႕ကအိမ္ကိုေရာက္ ေအာင္လာလည္ခဲ့ပါတယ္။ မိုးလင္းလုနီးပါး စကား ေတြထိုင္ေျပာၾကေပမယ့္ က်မတို႔မွာေျပာ စရာေတြမကုန္ခဲ့ ပါဘူး။
၁၉၉၂ ကတည္းကစခဲ့တဲ့ က်မတို႔ရဲ႕ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈသက္တမ္းတေလ်ာက္မွာ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ဦး၀ံသဆီ သြားေရာက္ေတြ႕ဆံုအကူအညီေတာင္းရတာမ်ိဳး မၾကာခနရွိခဲ့ပါတယ္။ က်မအကူအညီေတာင္းတိုင္း ဦး၀ံသက လိုလိုလားလားလားကူညီၿမဲ၊ အႀကံေပးၿမဲပါ။ က်မ အေမရိကားေရာက္ျပန္ေတာ့လည္း တခုခုသိခ်င္တာရွိရင္ ျဖစ္ျဖစ္၊ အေရးႀကီးတဲ့တစံုတေယာက္နဲ႔ဆက္သြယ္ခ်င္ရင္ျဖစ္ျဖစ္၊ က်မရဲ႕အေမရိကန္မိတ္ေဆြေတြ ျမန္မာျပည္ သြားဖို႔ရွိလာတဲ့အခါျဖစ္ျဖစ္ ဦး၀ံသကိုပဲ ဆက္သြယ္ၿပီး လိုအပ္တဲ့အကူအညီေတာင္းရတာပါပဲ။ ဦး၀ံသကေတာ့ အရင္အတိုင္း မေျပာင္းမလဲပဲ လိုလိုလားလားေႏြးေႏြးေထြးေထြးကူုညီၿမဲပါ။ တခ်ိဳ႔ကိစၥေတြမွာ က်မက အားနာၿပီး တြန္႔ဆုတ္ေနရင္ေတာင္ ဦး၀ံသက အားေပးၿပီးလုပ္ျဖစ္ေအာင္ေဖးမၿမဲပါ။
စာေပစိစစ္ေရးလက္ေအာက္မွာ ႏွစ္ေပါင္း၅၀နီးပါးအႏုပညာဖန္တီးခဲ့ရတဲ့ျမန္မာစာေပေလာကဟာ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ မွာေတာ့ တနည္းတဖံုေျပာင္းလဲလာပါတယ္။ အရင္ကာလေတြကလို စာေရးဆရာေတြရဲ႕စာမူေတြကို ပံုမႏွိပ္ခင္ စာေပစိစစ္ေရးတင္ရတဲ့အစဥ္အလာကိုရပ္ဆိုင္းခဲ့သလို ျမန္မာစာေပေလာကမွ တခါမွမရွိဘူးတဲ့ စာနယ္ဇင္း ေကာင္စီကိုဖြဲ႕စည္းခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက စာနယ္ဇင္းေလာကဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ တတ္စြမ္းသမ်ွစြမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ေမာင္၀ံသဟာ စာေပေလာကအတြက္အလြန္အေရးပါတဲ့ အဲဒီစာနယ္ဇင္း ေကာင္စီမွာ ဒုတိယဥကၠဌအျဖစ္ေရြးခ်ယ္ခံခဲ့ရပါတယ္။
ေမာင္၀ံသဟာ ၂၀၁၁ ခုုႏွစ္အတြက္အမ်ိဳးသားစာေပဆုုေရြးခ်ယ္ေရးအဖြဲ႕၀င္တဦးျဖစ္သလိုု အမ်ိဳးသားသတင္း ဆုုေရြးခ်ယ္ေရးေကာ္မီတီဥကၠဌလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ေမာင္၀ံသဟာ သမၼတကဖြဲ႕စည္းေပးတဲ့ ရခိုုင္ပဋိပကၡ စံုုစမ္း စစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္အဖြဲ႕၀င္တဦးအျဖစ္လည္းတာ၀န္ေပးအပ္ျခင္းခံရပါတယ္။ ၂၀၁၁ မွာ ႏိုုင္ငံေရးဆိုုင္ရာ သတင္းစာပညာသင္တန္းေက်ာင္းဖြင့္လွစ္ၿပီး လူငယ္စာနယ္ဇင္း သမားေတြကိုု ဒီမိုုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုုင္ရာ အေျခခံသတင္းစာပညာေတြကိုုပိုု႔ခ်ေပးေနပါတယ္။
ေမာင္၀ံသဟာ ႏိုင္ငံေရးသမားတဦးအေနနဲ႔ ဒီမိုကေရစီအေရး။ လူ႔အခြင့္အေရးေဆာင္ရြက္ခဲ့မႈအတြက္ အႀကိမ္ ႀကိမ္ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရဖူးသလို စာေရးဆရာ၊ သတင္းစာဆရာ၊ အယ္ဒီတာ၊ ထုတ္ေ၀သူတဦးအေနနဲ႔ စာေပစိစစ္ေရး ရဲ႕နည္းမ်ိဳးစံုအေႏွာက္အယွက္ေပးမႈကိုလည္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ႀကံ႕ႀကံ့ခံရင္ဆိုင္ေက်ာ္ျဖတ္ခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ အခု လည္းသူဟာ လူသတ္ေကာင္ကင္ဆာေရာဂါရဲ႕ အစြယ္ၿဖဲၿခိမ္းေျခာက္မႈကိုရင္ဆိုင္ေနရျပန္ပါၿပီ။
ကင္ဆာေရာဂါေတြ႕ရွိေၾကာင္း သူကို္တိုင္ေရးထားတဲ့ေဆာင္းပါးကို သူ႔ရဲ႕လူမႈကြန္ယက္ေဖ့စ္ဘြတ္ေပၚတင္ၿပီး ေနာက္ပိုင္း ကမၻာအရပ္ရပ္က သူ႔ကိုခ်စ္ခင္တဲ့ပရိသတ္ေတြရဲ႕အားေပးဆုေတာင္းစာေတြဟာ မိနစ္နဲ႔အမ်ွသူ႔ရဲ႕ ေဖ့စ္ဘြတ္စာမ်က္ႏွာေပၚမွာ တက္ေနပါေတာ့တယ္။ ဒါဟာ လူေတြအတြက္အလုပ္လုပ္ခဲ့သူအတြက္ လူေတြဆီ ကျပန္ရတဲ့ေမတၱာတရားျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေမတၱာတရားေတြနဲ႔အတူ သူ႔ရဲ႕ပင္ကိုယ္ ႀကံ့ႀကံ့ခံႏိုင္စြမ္းေတြနဲ႔ ဦး၀ံသ ဟာသူအခုခံစားေနရတဲ့ ေရာဂါဆိုးႀကီးကိုလည္း ရင္ဆိုင္တြန္းလွန္ႏိုင္မယ္လို႔ က်မယံုၾကည္ေနပါတယ္။
